Przedsiębiorstwo wodociągowo–kanalizacyjne może uzależnić zawarcie umowy na odprowadzanie ścieków przemysłowych od uzyskania przez dostawcę tych ścieków pozwolenia wodnoprawnego, jeżeli takie pozwolenie jest wymagane na podstawie przepisów ustawy Prawo wodne.
Zgodnie z art. 6 ust. 2 uzzw. przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane do zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków z osobą, której nieruchomość została przyłączona do sieci i która wystąpiła z pisemnym wnioskiem o zawarcie umowy. Żadnych dalszych warunków ustawa nie stawia.
Mimo to, Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w wyroku z dnia 1 lutego 2023 r. (sygn. akt XVII AmW 2/22) nie miał wątpliwości, iż aby wniosek o zawarcie umowy podmiotu zainteresowanego zawarciem umowy na odprowadzanie ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska mógł zostać uwzględniony przez przedsiębiorstwo wodociągowo – kanalizacyjne, podmiot ten musi także:
- uzyskać operat wodnoprawny,
- zgodę przedsiębiorstwa na wprowadzenie ścieków do kanalizacji, a następnie
- uzyskać pozwolenie wodnoprawne.
W stanie faktycznym sprawy gminny zakład budżetowy odmówił podpisania z zakładem przetwórstwa mięsnego nowej umowy na odprowadzanie ścieków, która miała zastąpić umowę wygasającą. Powodem odmowy był fakt, iż wnioskodawca :
- nie uzyskał pozwolenia wodnoprawnego,
- systematycznie zwiększał ilość odprowadzanych ścieków przemysłowych,
- notorycznie przekraczał krytyczne stężenia zanieczyszczeń, jakie mogła przyjąć gminna oczyszczalnia ścieków oraz,
- przekraczał strumień ścieków z dużym ładunkiem zanieczyszczeń w nich zawartych co powodowało zakłócenia w pracy oczyszczalni i degradację urządzeń kanalizacyjnych, a tym samym stwarzał zagrożenie dla bezpieczeństwa życia i zdrowia pracowników zainteresowanego oraz zagrożenie dla środowiska.
Zainteresowany wystąpił o rozstrzygniecie sporu do RZGW, a po niekorzystnej dla niego decyzji organu regulacyjnego, zaskarżył ją do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
SOKiK oddalając odwołanie wyjaśnił, iż zgodnie 2 § 8 rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych, ścieki przemysłowe mogą być wprowadzane do urządzeń kanalizacyjnych, jeżeli spełnione są przez dostawcą ścieków przemysłowych warunki posiadanego pozwolenia wodnoprawnego, gdy takie pozwolenie jest wymagane na podstawie przepisów Prawa wodnego.
Przedmiotowe pozwolenie, na podstawie art. 389 pkt 2 w zw. z art. 34 pkt 3 Prawa wodnego, jest wymagane między innymi dla ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego, bowiem wprowadzenie ich do sieci kanalizacyjnej podmiotu trzeciego jest kwalifikowane jako szczególne korzystanie z wód i jako takie wymaga pozwolenia wodnoprawnego, które zobowiązany jest uzyskać wytwórca ścieków przemysłowych (art. 391 ustawy Prawo wodne).
Dopuszczalność wydania pozwolenia na odprowadzanie ścieków przemysłowych, zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego do urządzeń kanalizacyjnych, będących własnością innego podmiotu jest możliwe wyłącznie w sytuacji, kiedy tenże właściciel wyraził na to zgodę (art. 407 ust. 5 ustawy Prawo wodne). Zgoda taka musi być wyrażona na piśmie i nie może być dorozumiana, gdyż ma stanowić załącznik do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego.
Zezwolenie na wprowadzenie ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego bez uzyskania stanowiska właściciela urządzeń kanalizacyjnych co do tego, czy do stanowiącej jego własność kanalizacji w ogóle takie ścieki mogą być wprowadzone i czy zapewnia ona wymagane Prawem wodnym możliwości stosownych pomiarów i sprawdzania zawartości dostarczanych ścieków, jest niedopuszczalne. Właściciel urządzeń kanalizacyjnych musi mieć bowiem zapewniony dostęp w każdym czasie do miejsc kontroli ilości i jakości ścieków przemysłowych wprowadzanych do tych urządzeń oraz techniczną możliwość przeprowadzania kontroli sieci i urządzeń do podczyszczania ścieków będących własnością odbiorcy usług, jak również może żądać zainstalowania urządzeń pomiarowych służących do określania ilości i jakości ścieków przemysłowych, jeżeli takie wymaganie jest uzasadnione możliwością wystąpienia zagrożeń dla bezpieczeństwa lub zdrowia osób obsługujących urządzenia kanalizacyjne lub bezpieczeństwa konstrukcji budowlanych i wyposażenia technicznego urządzeń kanalizacyjnych lub procesu oczyszczania ścieków.
Bez spełnienia powyższych warunków zawarcie umowy zdaniem Sądu nie będzie możliwe, gdyż sprzeciwiają się temu przepisy ustaw – Prawo wodne i ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzanie ścieków.
