Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, w tym przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne, mają możliwość obniżenia wysokości podatku dochodowego należnego za 2020 rok, jeśli w roku 2019 lub 2020 doszło u nich do przekazania zysku na kapitał rezerwowy lub zapasowy bądź wniesienia przez wspólnika dopłaty w trybie i na zasadach określonych w przepisach kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.).
Czym są hipotetyczne odsetki?
Hipotetyczne odsetki od kapitału własnego to ulga podatkowa dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych, wprowadzona przepisem art. 15cb ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa CIT). Dotyczy ona tych podatników, którzy po dniu 31 grudnia 2018 roku przeznaczyli zysk spółki na kapitał rezerwowy lub zapasowy oraz takich, którzy po tej dacie otrzymali od swoich wspólników dopłaty w trybie i na zasadach określonych w przepisach k.s.h. Co istotne, ulga nie znajdzie zastosowania w przypadku dopłat i zysków przeznaczonych na pokrycie straty bilansowej.
Ulga ta polega na wyliczeniu hipotetycznych odsetek, które obciążają koszty podatkowe i zmniejszają podatek do zapłaty. Trzeba pamiętać, że łączna kwota kosztów uzyskania przychodów odliczona w danym roku podatkowym w ramach omawianej ulgi, nie może przekroczyć kwoty 250 000 zł.
Do kosztów podatkowych 2020 roku, podatnicy mogą zaliczyć zarówno koszt hipotetycznych odsetek odnoszący się do zysku osiągniętego w 2018 jak i 2019 roku i zatrzymanego w spółce. Istotne jest to, by czynność przekazania zysku na kapitał zapasowy czy rezerwowy miała miejsce już po dniu 31 grudnia 2018 roku. Analogiczna zasada dotyczy dopłat wniesionych do spółki – rozliczając hipotetyczne odsetki w kosztach roku podatkowego 2020, podatnicy mogą wziąć pod uwagę dopłaty wniesione do spółki po dniu 31 grudnia 2018 roku. A więc zarówno dopłaty wniesione do spółki w roku 2019, jak i 2020, mogą obniżyć wysokość podatku należnego za 2020 rok.
Kiedy można uwzględnić hipotetyczne odsetki w KUP?
Hipotetyczne odsetki od kapitału własnego można uwzględnić w kosztach podatkowych w roku wniesienia dopłaty lub podwyższenia kapitału zapasowego lub kapitału rezerwowego oraz w kolejnych dwóch bezpośrednio następujących po sobie latach podatkowych. Zgodnie z przepisami wprowadzającymi omawianą ulgę do ustawy o CIT, w przypadku dopłat wniesionych lub zysku przekazanego na kapitał zapasowy/rezerwowy po dniu 31 grudnia 2018 roku, za rok wniesienia dopłaty (lub przekazania zysku) przyjmuje się rok podatkowy rozpoczęty po dniu 31 grudnia 2019 roku.
Ulga ta znajdzie zastosowanie po raz pierwszy do kosztów podatkowych 2020 roku.
Zaliczenie hipotetycznych odsetek w koszty może nastąpić już w trakcie roku podatkowego, a tym samym wpłynąć może na wysokość zaliczek na ten podatek. Jeśli jednak podatnik nie obniżył wysokości zaliczki w trakcie roku poprzez ujęcie w kosztach hipotetycznych odsetek, a ma prawo do skorzystania z omawianej ulgi, może ją rozliczyć również w deklaracji CIT-8 składanej za dany rok podatkowy.
Wysokość oprocentowania kapitału własnego
Zgodnie z art. 15cb ust. 1 pkt. 2 ustawy o CIT, za koszt uzyskania przychodów uznaje się kwotę odpowiadającą iloczynowi stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok podatkowy powiększonej o 1 punkt procentowy oraz kwoty zysku przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy spółki.
Do wyliczenia wysokości hipotetycznych kosztów odsetek ujmowanych w rachunku kosztowym roku 2020, należy wziąć więc pod uwagę oprocentowanie odpowiadające stopie referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok podatkowy powiększonej o 1 punkt procentowy. Stopa referencyjna NBP z ostatniego dnia poprzedzającego rok podatkowy 2020 (czyli rok podatkowy, w którym podatnicy korzystają po raz pierwszy z omawianej ulgi), tj. z dnia 31 grudnia 2019 roku wynosiła 1,5%. Stopa ta, powiększona o 1 punkt procentowy daje oprocentowanie na poziomie 2,5%. Podatnik wyliczy więc wysokość hipotetycznych odsetek poprzez pomnożenie 2,5% oraz kwoty zatrzymanego i przekazanego na kapitał zapasowy lub rezerwowy zysku bądź kwoty wniesionej dopłaty.
Kiedy podatnik traci prawo do ulgi?
Hipotetyczne odsetki można uwzględnić w kosztach, pod warunkiem że zwrot dopłat lub podział i wypłata zysku nastąpi nie wcześniej niż po upływie 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym:
1) dopłata została wniesiona do spółki albo
2) została podjęta uchwała o zatrzymaniu zysku w spółce.
Jeżeli dopłata zostanie zwrócona wspólnikowi z naruszeniem powyższego terminu, wówczas w roku podatkowym, w którym dokonano takiego zwrotu, podatnik będzie obowiązany do rozpoznania przychodu w wartości odpowiadającej odliczonym kosztom uzyskania przychodów. W przypadku zwrotu włącznie części dopłaty, przychód należy rozpoznać w proporcji właściwej do zwróconej kwoty dopłaty. Obowiązek rozpoznania przychodu powstanie również wtedy, gdy podatnik przed upływem ww. terminu dokona podziału i wypłaty zatrzymanego zysku w spółce.
Co istotne, przychód podatkowy w przypadku naruszenia terminów ograniczających możliwość zastosowania ulgi, należy rozpoznać „na bieżąco”. Podatnik nie ma więc obowiązku składania korekty rozliczeń podatkowych składanych za poprzednie lata. Zgodnie z aktualnym stanowiskiem Ministerstwa Finansów, obowiązek rozpoznania przychodu zaistnieje również wówczas, gdy przed upływem ww. terminu, zysk przekazany uprzednio na kapitał zapasowy lub rezerwowy podatnika, zostanie przeznaczony na poczet kapitału zakładowego lub na pokrycie straty bilansowej.
