Pierwszy kwartał 2021 r. to okres, w którym wiele przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych składać będzie wnioski o zatwierdzenie taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Kiedy dokładnie złożyć taki wniosek? Praktyka obliczania terminu jest różna i prawdopodobnie wynika z niejednoznacznego brzmienia przepisów. Bez wątpienia jednak należy dokonać tego znacznie wcześniej niż dopiero z momentem końca okresu obowiązywania dotychczasowych taryf.
Art. 24b ust. 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (u.z.z.w.) stanowi, że przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne przekazuje organowi regulacyjnemu wniosek o zatwierdzenie taryf w terminie 120 dni przed dniem upływu okresu obowiązywania dotychczasowych taryf.
Przepis ten ma bez wątpienia charakter proceduralny. Do postępowań przed organem regulacyjnym stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Termin z art. 24b ust. 2 u.z.z.w. winien być zatem rozpatrywany pod kątem regulacji rozdziału 10 k.p.a. Zasady wskazane w art. 57 i nast. k.p.a. wydają się jednak określać generalnie reguły obliczania terminów biegnących „w przyszłość”. W analizowanym przypadku mamy zaś do czynienia z biegiem terminu wstecz („w przeszłość”).
Wątpliwości budzi to, czy wniosek należy składać w konkretnym dniu czy też przez cały okres 120 dni przed końcem obowiązywania taryf.
Dużo istotniejszy problem rodzi jednak redakcja przywołanego art. 24b ust. 2 u.z.z.w. W jego świetle wniosek o zatwierdzenie taryf należy złożyć „w terminie 120 dni”. Opierając się na literalnym brzmieniu przepisu, można dojść do przekonania, że wniosek przedsiębiorstwo jest uprawnione złożyć przez cały bieg terminu 120-dniowego tj. na 120 dni, jak również 100 czy 50 dni przed końcem okresu obowiązywania taryf.
Z drugiej strony, za koncepcją złożenia wniosku dokładnie na 120 dni przed końcem okresu obowiązywania dotychczasowych taryf, wydaje się przemawiać ukształtowanie procedury zatwierdzania taryf. Termin 120 dni nie jest w niej przypadkowy. Pozwala on organowi regulacyjnemu rzetelnie i wnikliwie zbadać projekt taryf i uzasadnienia, a następnie ewentualnie w drodze decyzji odmownej wskazać na elementy wymagające poprawy (obliguje go zresztą do tego art. 24c ust. 3 u.z.z.w.). Jak wskazuje art. 24c ust. 1 u.z.z.w., taka weryfikacja winna zostać przeprowadzona w terminie 45 dni od dnia otrzymania wniosku przez organ. Następnie, przedsiębiorstwo ma potencjalnie czas na dokonanie ewentualnych korekt wniosku, a regulator na ponowne jego zbadanie.
Innymi słowy, termin 120-dniowy wydaje się być skrojony w taki sposób, aby organ regulacyjny w ustawowym terminie 45 dni mógł zbadać wniosek dwukrotnie (w razie takiej potrzeby), a przedsiębiorstwo miało optymalny czas na poprawienie pierwotnego projektu taryf lub uzasadnienia.
Co ciekawe, w rozważanym zakresie stanowisko samego regulatora jest niejednolite. Część organów regulacyjnych opowiada się bowiem za językową wykładnią przepisu i takich też informacji udziela m.in. telefonicznie przedsiębiorstwom wodociągowo-kanalizacyjnym. Inna natomiast grupa Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej, wprost przeciwnie uważa, iż wniosek o zatwierdzenie taryf należy złożyć dokładnie na 120. dzień, licząc wstecz od końca okresu obowiązywania taryf.
Co do zasady przepisy nie przewidują sankcji za złozenie wniosku po terminie.
Z punktu widzenia przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych ważne jest to, że za złożenie wniosku po terminie co do zasady nie ma żadnej sankcji. Z pewnością takie opóźnione złożenie wniosku (przy przyjęciu drugiej z przedstawionych interpretacji) nie stanowi podstawy do odmowy zatwierdzenia taryf.
Złożenie wniosku po wygaśnięciu dotychczasowych taryf może wiązać się jednak z karą pieniężną z tytułu stosowania cen i stawek opłat bez ich przedstawienia do zatwierdzenia. Wydaje się, że w takiej sytuacji nie znajdzie zastosowania art. 24g u.z.z.w.
Mając na względzie aspekt proceduralny i niewątpliwą potrzebę uzyskania zatwierdzenia nowych taryf przed końcem okresu obowiązywania dotychczasowych, w naszej opinii uzasadnione jest złożenie wniosku dokładnie na 120 dni przed końcem okresu obowiązywania dotychczasowych taryf.
Nie należy jednak składać wniosku wcześniej niż na 120 dni przed końcem okresu obowiązywania dotychczasowych taryf. W takiej sytuacji istnieje bowiem ryzyko uznania, że wniosek zawiera de facto żądanie skrócenia czasu obowiązywania dotychczasowych taryf, a w takich postępowaniach nie znajduje zastosowanie art. 24f ust. 2 u.z.z.w., zgodnie z którym jeżeli regulator nie wyda decyzji w terminie 45 dni, taryfy wchodzą w życie po upływie 120 dni od dnia doręczenia ich projektu organowi regulacyjnemu wraz z wnioskiem o zatwierdzenie.
