Dnia 29 sierpnia 2019 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1527), która wprowadza niezwykle istotne tak dla gmin, jak i ich spółek komunalnych (w tym przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych) zmiany w ustawie o elektromobilności i paliwach alternatywnych.
W połowie lipca 2019 r. w artykule „Elektromobilność w gminach jednak później?” informowaliśmy, że w Sejmie trwają prace nad zmianą terminu wdrożenia w gminach i spółkach komunalnych obowiązków z zakresu elektromobliności. Przypomnijmy, że pierwotnie od 1 stycznia 2020 r. jednostki samorządu terytorialnego (z wyłączeniem gmin i powiatów, których liczba mieszkańców nie przekracza 50 tysięcy) zobowiązane miały być wykonywać lub zlecać wykonanie zadania publicznego jedynie tym podmiotom, których udział pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym we flocie pojazdów użytkowanych przy wykonywaniu tego zadania wynosi co najmniej 10% (szerzej na ten temat w artykułach pt. „Elektromobilność w przedsiębiorstwach wodociągowo-kanalizacyjnych” oraz „Elektromobilność a spółki komunalne w związkach i porozumieniach samorządowych”).
W związku z licznymi głosami płynącymi z gmin Ministerstwo Energii zdecydowało się na przesunięcie nałożonych przepisami ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych obowiązków (pisaliśmy o tym w artykule „Co grozi spółkom komunalnym za niewypełnienie obowiązków z zakresu elektromobilności?”). Z uwagi na zbliżający się koniec obecnej kadencji parlamentu prace nad tymi zmianami istotnie przyspieszyły, czego konsekwencją jest wspomniana na wstępie nowelizacja z dnia 19 lipca 2019 r. Wprowadza ona zmiany m.in. w art. 35 ust. 2, art. 68 i art. 76 ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych.
W art. 35 ust. 2 ustawy ustawodawca doprecyzował, przy realizacji jakich zadań publicznych jednostki samorządu terytorialnego mają korzystać z pojazdów napędzanych paliwami alternatywnymi. Nowe brzmienie tego przepisu jest następujące:
„2. Jednostka samorządu terytorialnego, z wyłączeniem gmin i powiatów, których liczba mieszkańców nie przekracza 50 000:
1) wykonuje zadania publiczne określone w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506), art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 511) albo art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 512), z wyłączeniem publicznego transportu zbiorowego, przy wykorzystaniu co najmniej 30% pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym lub
2) zleca wykonywanie zadań publicznych, o których mowa w pkt 1, z wyłączeniem publicznego transportu zbiorowego, podmiotowi, którego co najmniej 30% floty pojazdów użytkowanych przy wykonywaniu tego zadania stanowią pojazdy elektryczne lub pojazdy napędzane gazem ziemnym.”.
Jednocześnie wprowadzono, że ww. przepis art. 35 ust. 2 pkt 2 ustawy nie będzie wstosowany do zlecania wykonania zadania publicznego, którego wartość nie przekracza równowartości kwoty 30 000 euro wyrażonej w złotych (nowododany ust. 3 przepisu art. 35 ustawy).
Najistotniejszą zmianę dla jednostek samorządu terytorialnego przewiduje natomiast przepis art. 68 ustawy (a zwłaszcza ust. 2 i 3 tego przepisu). Ustawodawca przychylili się tym samym do licznych próśb o przesunięcie terminu wdrożenia obowiązku wyposażenia się w pojazdy elektryczne lub napędzane gazem ziemnym. W konsekwencji, nowe brzmienie przepisu art. 68 ustawy jest następujące:
„1. Naczelny lub centralny organ administracji państwowej, o którym mowa w art. 34, zapewnia, aby udział pojazdów elektrycznych we flocie użytkowanych pojazdów wynosił co najmniej:
1) 10% – od dnia 1 stycznia 2022 r.;
2) 20% – od dnia 1 stycznia 2023 r.
2. Jednostka samorządu terytorialnego, o której mowa w art. 35 ust. 1, zapewnia, aby udział pojazdów elektrycznych we flocie użytkowanych pojazdów, od dnia 1 stycznia 2022 r., wynosił co najmniej 10%.
3. Jednostka samorządu terytorialnego, o której mowa w art. 35 ust. 2, od dnia 1 stycznia 2022 r., wykonuje lub zleca wykonywanie zadań publicznych, o których mowa w art. 35 ust. 2 pkt 1, podmiotowi, którego udział pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym we flocie pojazdów użytkowanych przy wykonywaniu tego zadania wynosi co najmniej 10%.”.
Ustawodawca wraz z powyższymi zmianami postanowił również wyeliminować niespójność występującą w art. 76 ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Nie został on bowiem dostosowany do nowego brzmienia przepisu art. 68 ust. 3 tej ustawy nadanego mu z dniem 1 stycznia 2019 r. mocą ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw. Przypomnijmy, że z tym dniem przepis art. 68 ust. 3 ustawy został złagodzony w ten sposób, że obowiązek w nim wyrażony będzie spełniony również wtedy, gdy we flocie użytkowanych pojazdów znajdą się pojazdy napędzane gazem ziemnym (przed tym dniem przepis ten stanowił wyłącznie o pojazdach elektrycznych). W przepisie art. 76 ustawy była natomiast mowa wyłącznie o pojazdach elektrycznych. Analizowana nowelizacja z dnia 19 lipca 2019 r. przewiduje zmianę w tym zakresie (oraz zmianę wynikająca z przesunięcia terminu wdrożenia obowiązku zapewnienia we flocie użytkowanych pojazdów 10% pojazdów elektrycznych lub napędzanych gazem ziemnym) poprzez nadanie mu następującego brzmienia:
„1. Umowy zawarte przez naczelny i centralny organ administracji państwowej z podmiotem zapewniającym obsługę gospodarczą w zakresie transportu wygasają z dniem 31 grudnia 2021 r., jeżeli nie zapewniają wykorzystania pojazdów elektrycznych na poziomie określonym w art. 68 ust. 1.
2. Umowy zawarte przez jednostki samorządu terytorialnego na wykonywanie zadań publicznych, o których mowa w art. 35 ust. 2 pkt 1, z wyłączeniem publicznego transportu zbiorowego, wygasają z dniem 31 grudnia 2021 r., jeżeli nie zapewniają wykorzystania pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym na poziomie określonym w art. 68 ust. 3.”.
Jak już na wstępie wspomniano, nowelizacja z dnia 19 lipca 2019 r. wchodzi w życie z dniem 29 sierpnia 2019 r. i z tym też dniem wszystkie gminy oraz spółki komunalne, które obecnie nie spełniają obowiązków z zakresu elektromobilności, zyskują dwa dodatkowe lata na dostosowanie się do tych obowiązków. Ma marginesie należy jednak przypomnieć, że z dniem 1 stycznia 2025 r. udział pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym we flocie użytkowanych pojazdów winien wzrosnąć do 30%.
