12 lipca 2019 r. do Sejmu skierowano rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw (druk Sejmu RP VIII kadencji nr 3626). Projekt zakłada niezwykle istotne dla wielu gmin zmiany w ustawie o elektromobliności i paliwach alternatywnych. O tym, że Ministerstwo Energii pracuje nad tymi zmianami informowaliśmy m.in. w artykule „Co grozi spółkom komunalnym za niewypełnienie obowiązków z zakresu elektromobilności?”.
Na wstępie przypomnieć należy, że w obecnie obowiązującym stanie prawnym, od 1 stycznia 2020 r. jednostki samorządu terytorialnego (z wyłączeniem gmin i powiatów, których liczba mieszkańców nie przekracza 50 tysięcy) zobowiązane będą wykonywać lub zlecać wykonanie zadania publicznego jedynie tym podmiotom, których udział pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym we flocie pojazdów użytkowanych przy wykonywaniu tego zadania wynosi co najmniej 10%. Jednocześnie udział ten od 2025 r. winien wzrosnąć do 30% (szerzej na ten temat w artykułach pt. „Elektromobilność w przedsiębiorstwach wodociągowo-kanalizacyjnych” oraz „Elektromobilność a spółki komunalne w związkach i porozumieniach samorządowych”).
Wspomnianym na wstępie projektem nowelizacji proponuje się dokonać zmian m.in. w art. 35 ust. 2, art. 68 i art. 76 ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych.
W art. 35 ust. 2 ustawy ma nastąpić doprecyzowanie, przy realizacji jakich zadań publicznych jednostki samorządu terytorialnego mają korzystać z pojazdów napędzanych paliwami alternatywnymi. Proponowane jego nowe brzmienie jest następujące:
„2. Jednostka samorządu terytorialnego, z wyłączeniem gmin i powiatów, których liczba mieszkańców nie przekracza 50 000:
1) wykonuje zadania publiczne określone w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506), art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 511) albo art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 512), z wyłączeniem publicznego transportu zbiorowego, przy wykorzystaniu co najmniej 30% pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym lub
2) zleca wykonywanie zadań publicznych, o których mowa w pkt 1, z wyłączeniem publicznego transportu zbiorowego, podmiotowi, którego co najmniej 30% floty pojazdów użytkowanych przy wykonywaniu tego zadania stanowią pojazdy elektryczne lub pojazdy napędzane gazem ziemnym.”.
Jednocześnie proponuje się, aby ww. art. 35 ust. 2 pkt 2 ustawy nie był stosowany do zlecania wykonania zadania publicznego, którego wartość nie przekracza równowartości kwoty 30 000 euro wyrażonej w złotych (nowoprojektowany ust. 3 przepisu art. 35 ustawy).
Najistotniejszą zmianę dla jednostek samorządu terytorialnego przewiduje się natomiast w przepisie art. 68 ustawy (a zwłaszcza w ust. 2 i 3 tego przepisu). Projektodawcy przychylili się bowiem do licznych próśb o przesunięcie terminu wdrożenia obowiązku wyposażenia się w pojazdy elektryczne lub napędzane gazem ziemnym. Co przy tym zaskakujące, projektodawcy proponują przesunięcie pierwszego terminu nie o rok, a aż o dwa lata. W konsekwencji, nowe brzmienie przepisu art. 68 ustawy miałoby być następujące:
„1. Naczelny lub centralny organ administracji państwowej, o którym mowa w art. 34, zapewnia, aby udział pojazdów elektrycznych we flocie użytkowanych pojazdów wynosił co najmniej:
1) 10% – od dnia 1 stycznia 2022 r.;
2) 20% – od dnia 1 stycznia 2023 r.2. Jednostka samorządu terytorialnego, o której mowa w art. 35 ust. 1, zapewnia, aby udział pojazdów elektrycznych we flocie użytkowanych pojazdów, od dnia 1 stycznia 2022 r., wynosił co najmniej 10%.
3. Jednostka samorządu terytorialnego, o której mowa w art. 35 ust. 2, od dnia 1 stycznia 2022 r., wykonuje lub zleca wykonywanie zadań publicznych, o których mowa w art. 35 ust. 2 pkt 1, podmiotowi, którego udział pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym we flocie pojazdów użytkowanych przy wykonywaniu tego zadania wynosi co najmniej 10%.”.
Projektodawcy wraz ze zmianami proponowanymi do wprowadzenia w ustawie o elektromobilności i paliwach alternatywnych postanowili również wyeliminować niespójność występującą w art. 76 tej ustawy. Nie został on bowiem dostosowany do nowego brzmienia przepisu art. 68 ust. 3 tej ustawy nadanego mu z dniem 1 stycznia 2019 r. mocą ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw.
Przypomnijmy, że z tym dniem przepis art. 68 ust. 3 ustawy został złagodzony w ten sposób, że obowiązek w nim wyrażony będzie spełniony również wtedy, gdy we flocie użytkowanych pojazdów znajdą się pojazdy napędzane gazem ziemnym (przed tym dniem przepis ten stanowił wyłącznie o pojazdach elektrycznych). W przepisie art. 76 ustawy obecnie w dalszym ciągu jest natomiast mowa wyłącznie o pojazdach elektrycznych. Analizowany projekt przewiduje zmianę w tym zakresie (oraz zmianę wynikająca z przesunięcia terminu wdrożenia obowiązku zapewnienia we flocie użytkowanych pojazdów 10% pojazdów elektrycznych lub napędzanych gazem ziemnym) poprzez nadanie mu następującego brzmienia:
„1. Umowy zawarte przez naczelny i centralny organ administracji państwowej z podmiotem zapewniającym obsługę gospodarczą w zakresie transportu wygasają z dniem 31 grudnia 2021 r., jeżeli nie zapewniają wykorzystania pojazdów elektrycznych na poziomie określonym w art. 68 ust. 1.
2. Umowy zawarte przez jednostki samorządu terytorialnego na wykonywanie zadań publicznych, o których mowa w art. 35 ust. 2 pkt 1, z wyłączeniem publicznego transportu zbiorowego, wygasają z dniem 31 grudnia 2021 r., jeżeli nie zapewniają wykorzystania pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym na poziomie określonym w art. 68 ust. 3.”.
W związku z tym, że projekt został wniesiony do Sejmu jeszcze w tej kadencji parlamentu zakładać należy, że istnieją bardzo duże szanse na to, iż zostanie on jeszcze w tym roku rozpatrzony i przyjęty. W zakresie ww. zmian proponowanych w ustawie o elektromobilności i paliwach alternatywnych proponuje się, aby weszły one w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw.
Z uwagi na fakt, że projektowane zmiany są niezwykle istotne dla wielu gmin i ich spółek komunalnych (w tym przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych) o pracach nad przestawionym projektem będziemy na bieżąco informować. Aktualnie projekt skierowano do pierwszego czytania do Komisji do Spraw Energii i Skarbu Państwa.
