Naczelny Sąd Administracyjny dostrzegł wątpliwości pojawiające się w praktyce poszczególnych Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej na tle rozstrzygania spraw w przedmiocie zatwierdzenia taryf w ustawowymi terminie 45 dni. Na ostateczne stanowisko sądów administracyjnych będziemy musieli jednak jeszcze poczekać.
Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne wystąpiło do organu regulacyjnego z wnioskiem o zatwierdzenie taryf. Wskutek przeprowadzonego postępowania, właściwy dyrektor RZGW odmówił zatwierdzenia taryf, argumentując m.in. że wnioskodawca nie przedłożył wystarczających dokumentów i wyjaśnień w zakresie zmian warunków ekonomicznych mających wpływ na podwyższenie cen i stawek opłat. W ocenie organu zaproponowany wzrost kosztów nie znajdował uzasadnienia w złożonych dokumentach, nadto stwierdził, że przedsiębiorstwo nie zapewnia ochrony interesów odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem cen. Przedsiębiorstwo odwołało się od decyzji.
Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie jako organ II instancji, po rozpoznaniu odwołania, uchylił decyzję dyrektora RZGW i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia.
Co istotne w sprawie, przedsiębiorstwo w toku postępowania podnosiło, iż przedłożone taryfy weszły w życie z mocy prawa, albowiem organ nie wydał odpowiedniej decyzji w ustawowym terminie 45 dni licząc od momentu złożenia wniosku o zatwierdzenie taryf. Twierdzenia te nie przekonały jednak organu II instancji.
W tym miejscu przypomnieć należy, iż zgodnie z art. 24f ust. 2 u.z.z.w.:
Jeżeli organ regulacyjny nie wyda decyzji, o której mowa w art. 24c ust. 2 lub 3, w terminie, o którym mowa w art. 24c ust. 1, taryfa wchodzi w życie po upływie 120 dni od dnia doręczenia jej projektu organowi regulacyjnemu wraz z wnioskiem o zatwierdzenie.
Organ regulacyjny ma obowiązek rozstrzygnąć o zatwierdzeniu bądź odmowie zatwierdzenia taryf w terminie 45 dni od momentu otrzymania wniosku, przy czym termin ten biegnie od dnia uzupełnienia ewentualnych braków wniosku. W sytuacji, gdy organ nie wyda w terminie decyzji – taryfy wchodzą w życie zgodnie z przywołanym art. 24f ust. 2 u.z.z.w.
W zgodnej opinii wielu komentatorów, sposób określenia przez ustawodawcę zasad dotyczących terminu załatwienia sprawy w przedmiocie zatwierdzenia taryf, przesądza o tym, iż jest to postępowanie, o którym mowa w art. 122a i nast. k.p.a., a zatem postępowanie mogące zostać zakończone w sposób milczący.
W analizowanej sprawie, przedsiębiorstwo wniosło sprzeciw od decyzji Prezesa PGW Wody Polskie do sądu administracyjnego. Wyrokiem z 15 października 2018 r. (sygn. akt V Sa/Wa 1530/18) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie sprzeciw oddalił. W ocenie Sądu I instancji przy przyjętej przez Prezesa PGW Wody Polskie argumentacji, wydanie decyzji kasatoryjnej było uzasadnione i nie naruszało art. 138 § 2 k.p.a. Wskazane przez ten organ uchybienia procesowe w postępowaniu pierwszoinstancyjnym skutkowały bowiem koniecznością wyjaśnienia sprawy w zakresie, który miał istotny wpływ na rozstrzygnięcie, stosownie do art. 138 § 2 k.p.a., co nie uprawniało organu odwoławczego do przystąpienia do merytorycznej oceny wniosku strony.
Skargę kasacyjną na powyższe orzeczenie wniosło przedsiębiorstwo, żądając uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono m.in. naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 24f ust. 2 w zw. z art. 24c ust. 1 u.z.z.w. przez błędną wykładnię polegającą na nieuprawnionej akceptacji stanowiska wyrażonego przez organ II instancji dopuszczającego możliwość dalszego prowadzenia postępowania administracyjnego w sprawie złożonego przez stronę skarżącą wniosku o zatwierdzenie taryfy dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków mimo przekroczenia, 45 dniowego terminu od dnia złożenia tego wniosku, na wydanie decyzji w tej sprawie przez organ I instancji.
Wyrokiem z dnia 17 maja 2019 r. (sygn. akt I GSK 410/19) NSA uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania WSA w Warszawie.
W odniesieniu do przywołanego zarzutu dotyczącego załatwienia przez organ regulacyjny sprawy z przekroczeniem ustawowego terminu 45 dni, NSA wskazał, że:
„…badając sprzeciw od decyzji, o której mowa w art. 138 § 2 k.p.a. oceniając istnienie przesłanek do wydania decyzji winien ją zbadać nie tylko pod kątem kompletności materiału dowodowego, ale w pierwszej kolejności pod kątem samej możliwości wydania takiej decyzji odnosząc się do normy art. 24f ust. 2 ustawy zzwoś.
W uzasadnieniu wyroku oddalającego sprzeciw Sąd pierwszej instancji nie przeanalizował charakteru prawnego owego 45 - dniowego terminu wskazanego w art. 27f ustawy zzowś. Nie odniósł się do tego, czy jest to termin prawa materialnego, czy też procesowego, czy to termin zawity, czy też termin instrukcyjny. Sąd nie odniósł się też do art. 35 k.p.a. dotyczącego możliwości przedłużenia terminu załatwienia sprawy, ani też do tego, że ustawa zzowś wydłuża termin załatwienia sprawy administracyjnej do 45 dni, co niewątpliwie stanowi wyjątek od podstawowych terminów określonych w k.p.a. (…)
Sąd pierwszej instancji winien więc rozważyć czy termin 45 dniowy określony w ustawie zzowś może być przedłużony biorąc pod uwagę okoliczności z art. 35 § 5 k.p.a., jak i z art. 36 k.p.a.”
O dalszych losach sprawy będziemy informować na bieżąco.
