Z dniem 1 stycznia 2019 roku weszły w życie przepisy dotyczące raportowania schematów podatkowych (MDR). W pewnym zakresie i w określonych sytuacjach, również na spółkach komunalnych spoczywać może obowiązek podjęcia działań dotyczących raportowania schematów podatkowych. W praktyce w wielu sytuacjach nie sposób w konkretny sposób określić, czy obowiązek raportowania powstał i w którym momencie.
Interpretacje podatkowe a MDR
Dzięki wprowadzeniu regulacji dotyczących MDR fiskus pozyskał narzędzia mające służyć do uzyskania informacji o potencjalnie agresywnym planowaniu podatkowym czy nadużyciach związanych z takim planowaniem. Niefortunna redakcja przepisów spowodowała, że przepisy dotyczące schematów podatkowych, umieszczone w dziale III rozdziale 11a Ordynacji Podatkowej, budzą wiele wątpliwości podatników. Trudności wiążą się zarówno z samym zidentyfikowaniem działań będących schematem podatkowym podlegającym raportowaniu, zidentyfikowaniem momentu raportowania, osoby odpowiedzialnej za raportowanie jak również zakresu obowiązków spoczywających na takiej osobie.
Objaśnienia wydane w zakresie schematów podatkowych przez Ministra Finansów nie rozwiązały wszystkich problemów i niejasności, a niejednokrotnie wzbudziły szereg kolejnych wątpliwości. Z uwagi na tak nieprecyzyjne przepisy podatnicy rozpoczęli składanie wniosków o wydanie przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretacji podatkowych, w których organ podatkowy miałby wyjaśnić wątpliwości podatników w zakresie stosowania przepisów działu III rozdziału 11a.
Niestety Dyrektor KIS konsekwentnie odmawia wydawania takich interpretacji, wskazując że przepisy dotyczące schematów podatkowych nie mogą być przedmiotem takiego wniosku. Dotychczas również Sądy niejednokrotnie zgadzały się z organem podatkowym i odmawiały podatnikom prawa do uzyskania interpretacji podatkowej w zakresie schematów podatkowych. Takie stanowisko przyjęły m.in. składy sędziowskie WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 5 grudnia 2019 r, sygn. akt I SA/Po 825/19, w Rzeszowie w wyroku z dnia 10 grudnia 2019 r., sygn. I SA/Rz 765/19 czy niedawno w Opolu w wyroku z dnia 12 lutego 2020 r., sygn. akt I SA/Op 528/19 (wyrok nieprawomocny).
Zmiana kierunku
Dnia 8 kwietnia 2020 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim wydał jednak zupełnie odmienny, korzystny dla podatników wyrok o sygn. akt I SA/Go 61/20, w którym uznał, że wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie schematów podatkowych jest możliwe. WSA stwierdził przede wszystkim, iż normy wynikające z przepisów określających obowiązki dotyczące raportowania o schematach podatkowych mają charakter materialnoprawny i jako takie mogą stanowić przedmiot wydawanych przez Dyrektora KIS interpretacji. Taki charakter Sąd przyznał również normom związanym z informowaniem wspomagającego o numerze schematu podatkowego (NSP), bowiem to one były przedmiotem wniosku podatnika. Pytająca spółka rolę wspomagającego przypisywała osobom związanym z nią stosunkiem pracy (m.in. księgowej, dyrektorowi finansowemu). Według przepisów Ordynacji Podatkowej może być to jednak również inny podmiot (osoba fizyczna, osoba prawna czy jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej), który przy zachowaniu staranności ogólnie wymaganej w dokonywanych czynnościach, przy uwzględnieniu zawodowego charakteru działalności, obszaru specjalizacji oraz przedmiotu wykonywanych czynności, podjął się udzielić, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób, pomocy, wsparcia lub porad dotyczących opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostępnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia uzgodnienia.
Sąd w dalszej części orzeczenia podkreślił, iż przepisy Ordynacji Podatkowej wyraźnie wskazują jakie przepisy podatkowe nie mogą być przedmiotem indywidualnej interpretacji, a do tych nie zalicza się przepisów rozdziału 11a Działu III Ordynacji Podatkowej, które dotyczą schematów podatkowych.
Wyrażony przez WSA w Gorzowie Wlkp. pogląd wydaje się nie być odosobnionym, gdyż korzystne dla podatników rozstrzygnięcie dotyczące raportowania schematów podatkowych zostało niedawno podjęte również przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 11 marca 2020 r. o sygn. akt III SA/Wa 2423/19. Uzasadnienie do tego orzeczenia nie zostało jednak jeszcze opublikowane.
Co dalej?
Wydany przez WSA w Gorzowie Wlkp. wyrok nie jest jeszcze prawomocny. Orzeczenie to nie ma również mocy wiążącej dla organu podatkowego czy sądów administracyjnych w innych sprawach. Należy mieć jednak nadzieję, że wyrok ten oraz przytoczone w nim przez Sąd argumenty zostaną zaakceptowane w praktyce podatkowej i wpłyną na stanowisko prezentowane przez organ podatkowy, a także na orzecznictwo sądów administracyjnych w zakresie schematów podatkowych. Wydana przez Dyrektora KIS w tym zakresie interpretacja podatkowa pełniłaby bowiem funkcję ochronną dla podatnika. Jak podkreślił WSA w Gorzowie Wielkopolskim, niedopełnienie wymogów związanych z raportowaniem schematów podatkowych zagrożone jest sankcjami karnymi i może być uznane za wykroczenie lub przestępstwo skarbowe. Właśnie z tego względu szczególnie istotne dla realizacji i ochrony praw podatników jest przyznanie im prawa do ubiegania się o wydanie w ich sprawie interpretacji podatkowej w zakresie spoczywających na nich obowiązków związanych z regulacjami dotyczącymi raportowania schematów podatkowych.
Powyższe orzeczenie daje szanse na to, że Wojewódzkie Sądy Administracyjne częściej stawać będą po stronie podatników i przyznawać im prawo do uzyskania interpretacji podatkowej w zakresie schematów podatkowych, nawet jeśli organ podatkowy im tego prawa odmówi.
