Na stronie Urzędu Zamówień Publicznych pojawiła się opinia prawna dotycząca aktualnej sytuacji wielu zamawiających, zmagających się ze skutkami powodzi. Urząd przypomina, że ustawa Prawo zamówień publicznych przewiduje dwa szczególne tryby, które mogą znaleźć zastosowanie w sytuacji nadzwyczajnej, z którą mamy aktualnie do czynienia. Jest to tryb negocjacji bez ogłoszenia oraz zamówienia z wolnej ręki.
Oba tryby mają charakter odformalizowany i przewidziany dla sytuacji, gdy konieczne jest szybkie udzielenie zamówienia. Z istoty rzeczy są to tryby niekonkurencyjne, a przesłanki ich stosowania nie mogą podlegać wykładni rozszerzającej.
Jak podkreśla Urząd Zamówień Publicznych w opinii:
1) „W sytuacji, w której w danej chwili występuje zdarzenie, takie jak powódź i z tego względu istnieje potrzeba natychmiastowej realizacji zamówień niezbędnych do zapobieżenia, ograniczenia lub natychmiastowego usunięcia jej skutków (np. zakupy na akcję ratowniczą, wykonanie prac umożliwiających jedyny dojazd do miejscowości, prace porządkowe mające na celu zapobieżenie epidemiom itp.), wówczas, zasadniczo, możliwe będzie skorzystanie z dyspozycji art. 214 ust. 1 pkt 5 ustawy (art. 305 pkt 1 ustawy Pzp dla postępowań o wartości mniejszej niż progi unijne) i realizacja zamówienia z wolnej ręki.”
2) „Jeżeli nie istnieje konieczność natychmiastowego wykonania zamówienia, lecz występuje sytuacja, która uzasadnia pilną potrzebę udzielenia zamówienia, wówczas zamawiający może, stosownie do treści art. 209 ust. 1 ustawy Pzp (art. 301 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp dla postępowań o wartości mniejszej niż progi unijne), zastosować tryb negocjacji bez ogłoszenia.”
Zamówienie z wolnej ręki, jako najbardziej niekonkurencyjny tryb, może być zastosowany ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia. Oczywistym jest, że powódź jako zjawisko ekstremalne i nagłe, bez wątpienia spełnia przesłanki pozwalające na skorzystanie z trybu zamówienia z wolnej ręki.
Z kolei negocjacje bez ogłoszenia, przy daleko idącym podobieństwie przesłanek zastosowania, posługują się przesłanką potrzeby pilności dokonania zamówienia. Zgodnie z art. 209 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp (analogicznie art. 301 ust. 1 pkt 3 Pzp) , zamawiający może udzielić zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia, jeżeli ze względu na pilną potrzebę udzielenia zamówienia niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której wcześniej nie można było przewidzieć, nie można zachować terminów określonych dla przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem. Zamówienie udzielone w tym trybie powinno obejmować tylko niezbędny zakres i czas realizacji, umożliwiający osiągnięcie celu jego udzielenia.
Treść opinii dostępna jest pod adresem:
