Ministerstwo Finansów prowadzi obecnie intensywne prace nad wprowadzeniem nowych wykazów towarów i usług opodatkowanych stawkami obniżonymi 8% i 5%, klasyfikowanych na podstawie Nomenklatury Scalonej (CN) oraz PKWiU 2015 (nowej matrycy stawek VAT), konsultując kolejne etapy prac z zainteresowanymi grupami społecznymi, zawodowymi i przedsiębiorcami.
Na gruncie obowiązujących przepisów nie ma większych wątpliwości, że zarówno woda w postaci naturalnej, jak i usługi związane z uzdatnianiem i dostarczaniem wody za pośrednictwem sieci wodociągowych, usługi związane ze sprzedażą wody dostarczanej za pośrednictwem sieci wodociągowych oraz usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków są opodatkowane preferencyjnie. Wynika to z odpowiednio z pozycji 70, 140, 141 i 142 Załącznika nr 3 do ustawy o VAT.
W styczniu 2019 r. przetoczyła się przez media burza, wspierana również przez niektórych ekspertów, na kanwie doniesień, jakoby w związku z planowanymi zmianami matrycy stawek VAT od stycznia 2020 roku miało dojść do podwyższenia stawki VAT na „kranówkę” do poziomu 23%. Informacja ta była kilkukrotnie przez resort dementowana. Oficjalne stanowisko MF zostało obecnie wyrażone w komunikacie, z którego wynika m.in. , iż „intencją MF nie było i nie jest podwyższenie stawki VAT na wodę dostarczaną za pośrednictwem sieci wodociągowych”. Temat wydaje się być – przynajmniej na jakiś czas – zakończony.
Natomiast w kontekście stawek VAT na usługi przedsiębiorstw wodociągowych istotnym i rzeczywistym problemem aktualnie wydaje się być opodatkowanie wg preferencyjnej stawki VAT usług pomocniczych w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków.
Kilka lat temu poruszony temat wywołany został również w Polsce orzeczeniem TSUE z dnia 3 kwietnia 2008 r.,( C-442/05) odnoszącym się konkretnie do objęcia obniżoną stawką podatku usługi indywidualnego podłączenia do stałej sieci dostawy wody. Trybunał uznał indywidualne podłączenie wody za czynność poboczną do czynności głównej, czyli dostawy wody. W uzasadnieniu sędziowie Trybunału stwierdzili, że „Bezsporne jest, że bez wykonania podłączenia dostarczanie wody na rzecz właściciela lub posiadacza danej nieruchomości jest niemożliwe. Toteż podłączenie to jest niezbędne w celu dostarczania wody. (...) Ponieważ podłączenie indywidualne jest niezbędne do dostarczania wody ludności, jak wynika to z pkt 34 niniejszego wyroku, należy uznać, że należy ono również do zakresu dostawy wody wymienionej w kategorii 2 załącznika H do szóstej dyrektyw” (tj. podlega preferencyjnej stawce VAT(…)”.
Orzeczenie to nie spotkało się w Polsce, poza kilkoma wyjątkami, z istotnym odzewem czy też recepcją w praktyce orzeczniczej.
Tymczasem daje ono potencjalną możliwość stosowania preferencyjnej stawki podatku dla szeregu typowych usług świadczonych przez przedsiębiorstwa wodociągowe. Należy tu w szczególności wskazać na korzystanie z preferencji usługi na rzecz odbiorców usług wodno– kanalizacyjnych, świadczonych poza bryłą budynku i obłożonych wg stawki 23% np. usługi montażu wodomierzy ogrodowych.
Wojciech Krysztofiak - doradca podatkowy, Kancelaria Radców Prawnych Zygmunt Jerzmanowski i Wspólnicy sp.k.
