Wyczekiwana przez wielu nowelizacja ustawy o doręczeniach elektronicznych stała się faktem. Oznacza to, że stosowanie e-Doręczeń przez podmioty publiczne (w tym spółki komunalne) po raz kolejny zostało przesunięte – tym razem na dzień nie wcześniejszy niż 30 marca 2024 r. Ostateczną decyzję w tym zakresie powinien podjąć w najbliższym czasie nowy Minister Cyfryzacji.
Przypomnijmy, że pod koniec rządów poprzedniego Ministra Cyfryzacji w listopadzie bieżącego roku pojawiła się informacja, że z uwagi na różnego rodzaju okoliczności (m.in. prośby organizacji samorządowych i samorządów prawniczych oraz rzekome nieprzygotowanie do tematu operatora wyznaczonego) konieczne jest przesunięcie wdrożenia systemu e-Doręczeń o kilka dodatkowych miesięcy. Początkowo przesunięcia dokonano do 30 grudnia 2023 r. (patrz artykuł: „WAŻNE: Minister Cyfryzacji przesuwa termin stosowania e-doręczeń”), jednakże już wtedy zapowiadano, że do Sejmu (nowej kadencji) skierowany zostanie rządowy projekt nowelizacji ustawy o doręczeniach elektronicznych, który pozwoli przesunąć termin stosowania e-Doręczeń nawet o dodatkowy rok. Ostatecznie projekt w tym przedmiocie skierowany został do Sejmu przez posłów Polski 2050, PSL, KO oraz Lewicy.
Powyższy projekt został uchwalony w ekspresowym tempie – 6 grudnia wpłynął do Sejmu, a już 12 grudnia został przegłosowany, następnie 13 grudnia Senat również go przegłosował nie wnosząc do niego poprawek, 15 grudnia uchwalona już ustawa została podpisana przez Prezydenta, a 18 grudnia została ogłoszona w Dzienniku Ustaw (pod poz. 2699). Oznacza to, że ustawa z dnia 12 grudnia 2023 r. o zmianie ustawy o doręczeniach elektronicznych weszła w życie 19 grudnia 2023 r.
Co przewiduje przyjęta nowelizacja? Głównym jej celem jest – jak już wyżej wskazano – zmiana terminów odnoszących się do obowiązku stosowania e-Doręczeń nie tylko przez podmioty publiczne (m.in. spółki komunalne), ale również przez osoby wykonujące zawody zaufania publicznego (m.in. radców prawnych, adwokatów, doradców podatkowych, czy notariuszy) i przedsiębiorców (tych wpisanych tak do KRS, jak i do CEIDG).
Nowelizacja wprowadza trzy zmiany do ustawy o doręczeniach elektronicznych, z czego dwie z nich mają z założenia istotne znaczenie dla podmiotów publicznych, w tym także dla spółek komunalnych. Pierwsza z tych zmian dotyczy art. 155 ust. 11 ustawy o doręczeniach elektronicznych, który w dotychczasowym brzmieniu wskazywał, że komunikat Ministra Cyfryzacji określający termin stosowania e-Doręczeń nie może być późniejszy niż 1 stycznia 2024 r. W nowym brzmieniu tego przepisu wskazuje się, że komunikat ten będzie określać termin nie wcześniejszy niż 30 marca 2024 r. i nie późniejszy niż 1 stycznia 2025 r. Oznacza to, że aktualny komunikat wyznaczający datę 30 grudnia 2023 r. stanie się niezgodny z nowym przepisem, a tym samym będzie on albo zmieniony, albo uchylony. W tym drugim przypadku przy tym, Minister będzie mógł albo jednocześnie wydać nowy komunikat (z nową datą), albo też poprzestać na uchyleniu dotychczasowego komunikatu (nowy komunikat zaś zostanie wydany w późniejszym terminie z zachowaniem obowiązku, aby był on wydany z co najmniej 90-dniowym wyprzedzeniem (patrz: art. 155 ust. 12 ustawy). Czas pokaże, w jaki sposób do tego zagadnienia podejdzie nowy Minister Cyfryzacji. O zmianach w tym zakresie będziemy z pewnością Państwa na bieżąco informować.
Druga ze zmian szczególnie istotnych dla podmiotów publicznych polega na uchyleniu ust. 2 w art. 158 ustawy o doręczeniach elektronicznych. Uchylenie tego przepisu będzie skutkowało brakiem wyłączenia stosowania ust. 1 tego przepisu (tj. art. 158 ustawy) w przypadku, gdy podmiot publiczny będzie miał już aktywny adres do doręczeń elektronicznych (ADE). W dotychczasowym brzmieniu tego przepisu ustawodawca przewidywał, że zmiany wprowadzone z dniem wejścia w życie ustawy o doręczeniach elektronicznych (tj. z dniem 5 października 2021 r.) w dwóch proceduralnych aktach prawnych (Kodeksie postępowania administracyjnego oraz Ordynacji podatkowej – zwłaszcza w zakresie sposobu doręczania korespondencji nadawanej w toku postępowań prowadzonych w oparciu o przepisy tych dwóch ustaw) znajdują zastosowanie do podmiotów publicznych dopiero od dnia wskazanego w komunikacie Ministra Cyfryzacji, chyba że dany podmiot publiczny wcześniej aktywuje ADE. W praktyce oznaczało to, że podmioty publiczne, które zbyt wcześnie aktywowały swój ADE musiały już z niego w praktyce korzystać w odniesieniu do postępowań prowadzonych w trybie Kodeksu postępowania administracyjnego oraz Ordynacji podatkowej. Obecnie, uchylenie tego przepisu powoduje, że stosowanie nowych przepisów dotyczących e-Doręczeń będzie obowiązkowe dopiero od dnia wskazanego w komunikacie Ministra Cyfryzacji.
Ostatnia zmiana wynikająca z nowelizacji bezpośrednio nie odnosi się do podmiotów publicznych. Jest ona przy tym konsekwencją pierwszej z ww. zmian dotyczącej przesunięcia maksymalnego terminu wdrożenia e-Doręczeń. Zmiana ta odnosi się do terminu określającego obowiązek posiadania ADE przez podmioty niepubliczne w postaci przedsiębiorców wpisanych do CEIDG. W tym zakresie w art. 152 ust. 1 ustawy o doręczeniach elektronicznych zastąpiono datę 31 grudnia 2023 r. datą 1 stycznia 2025 r. Odpowiednią zmianę w tym zakresie wprowadzono również do ust. 2 w art. 152 ustawy.
Można przypuszczać, że analizowana ustawa nie będzie ostatnią zmianą przepisów ustawy o doręczeniach elektronicznych. Czas pokaże, jakie podejście do e-Doręczeń będzie miało zwłaszcza Ministerstwo Cyfryzacji pod rządami nowego ministra. O wszelkich kolejnych zmianach w zakresie stosowania e-Doręczeń w spółkach komunalnych będziemy Państwa na bieżąco informować. Jednocześnie zachęcamy do lektury odpowiedzi na pytania, jakie dotychczas pojawiły się w odniesieniu do tej tematyki – patrz artykuł: „Q&A: doręczenia elektroniczne w spółkach komunalnych”.
