23 września 2020 roku podmioty publiczne (w tym m.in. jednostki samorządu terytorialnego oraz spółki komunalne) będą zobowiązane do stosowania przepisów ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 roku o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Przepisy ustawy mają m.in. za zadanie ułatwić osobom, które ze względu na stan zdrowia, wiek czy niepełnosprawność napotykają na ograniczenia mobilności i percepcji w życiu codziennym.
Zgodnie z zamysłem ustawodawcy dostępność cyfrowa strony internetowej i aplikacji mobilnej ma polegać na zapewnieniu ich funkcjonalności, kompatybilności, postrzegalności i zrozumiałości. Oznacza to, że treści publikowane na stronach internetowych podmiotów publicznych (w tym Biuletynie Informacji Publicznej) powinny umożliwić ww. kategoriom osób zapoznanie się z ich treścią. Powinno to nastąpić m.in. poprzez zapewnienie przez podmiot publiczny ww. osobom możliwości odczytywania publikowanych informacji np. za pomocą narzędzi wspomagających, w sposób umożliwiający ich postrzeganie za pomocą różnych zmysłów oraz zrozumiały dla każdego użytkownika (np. możliwość dostosowywania rozmiaru czcionki dla osób niedowidzących). Szczegółowe wytyczne w zakresie dot. zapewnienia dostępności zostały zawarte w załączniku do ustawy (załącznik ten jest równoważny standardowi WCAG 2.1 na poziomie AA z wyłączeniem dostarczania napisów na żywo).
Podmioty publiczne zobowiązane są do dostosowania należących do nich stron internetowych do przewidzianych w ustawie wymogów dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami (co będzie wymagało m.in. przeanalizowania treści opublikowanych na stronach internetowych - w zakresie dotyczącym spełnienia przez nie wymagań określonych w komentowanej ustawie).
Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy, obligatoryjnym jest zapewnienie dostępności cyfrowej strony podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej oraz następujących elementów i funkcji strony internetowej lub aplikacji mobilnej:
- danych teleadresowych podmiotu publicznego oraz linku do strony podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej podmiotu publicznego, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów podmiot publiczny jest obowiązany do jej prowadzenia,
- narzędzi służących do kontaktu z podmiotem publicznym,
- nawigacji,
- deklaracji dostępności strony internetowej lub aplikacji mobilnej podmiotu publicznego, zwanej dalej "deklaracją dostępności",
- informacji dotyczących sytuacji kryzysowej w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1401 i 1560 oraz z 2019 r. poz. 730) oraz innych informacji związanych z bezpieczeństwem publicznym, publikowanych przez podmiot publiczny,
- dokumentów urzędowych oraz wzorów umów lub wzorów innych dokumentów przeznaczonych do zaciągania zobowiązań cywilnoprawnych.
W przypadku, gdy zapewnienie dostępności cyfrowej strony internetowej lub aplikacji mobilnej wiązałoby się z poniesieniem nadmiernych kosztów (wyłączenie nie dotyczy jednak podmiotów publicznych, których zadaniem jest prowadzenie działalności na rzecz osób niepełnosprawnych lub osób starszych).
W przypadku gdy podmiot publiczny nie jest w stanie zapewnić dostępności cyfrowej elementu strony internetowej lub aplikacji mobilnej winien on zapewnić alternatywny sposób dostępu do tego elementu – może on polegać w szczególności na zapewnieniu kontaktu telefonicznego, korespondencyjnego (w tym za pomocą środków komunikacji elektronicznej) lub za pomocą tłumacza języka migowego, lub tłumacza-przewodnika.
Z powyższych względów publikowanie istotnych treści takich jak statuty, regulaminy, wzory umów zaopatrzeniowych itp. nie będzie więc już możliwe w formie np. zeskanowanego maszynopisu - co zdarza się dosyć często w praktyce – od dnia wejścia w życie ustawy koniecznym jest zachowanie formy cyfrowej dostosowanej do wymogów dostępności dla osób niepełnosprawnych oraz innych osób, które nie mogą korzystać w standardowy sposób z zawartość stron internetowych lub aplikacji. Dostępność zostanie zapewniona, jeżeli informacja zostanie zamieszczona przez podmiot w formacie umożliwiającym jej odtworzenie w odpowiednim programie dającym możliwość zapoznania się z nią (zamiast zeskanowanego maszynopisu dostępny cyfrowo plik PDF). Ministerstwo Cyfryzacji uruchomiło dedykowaną stronę internetową umożliwiającą zapoznanie się z najnowszymi wytycznym w zakresie dot. dostępności cyfrowej (https://www.gov.pl/web/dostepnosc-cyfrowa).
Warto nadmienić również, że na mocy art. 10 ustawy, podmiot publiczny jest zobowiązany do złożenia tzw. deklaracji dostępności. Zgodnie z tym przepisem podmioty sporządzają deklarację dostępności w sposób dostępny cyfrowo – poza tym deklaracja ta powinna być umieszczona na każdej z zarządzanych przez podmiot stron internetowych.
Jeżeli podmiot posiada główną stronę internetową, BIP, oraz inne strony internetowe związane ze swoją działalnością, dostęp do deklaracji dostępności musi być z poziomu każdej z tych stron. W takiej sytuacji jednak deklaracje dostępności (dla wszystkich) stron mogą znajdować się w jednym miejscu, natomiast na każdej ze stron (podstron) powinien znajdować się link odsyłający do deklaracji dostępności dla każdej ze strony.
Szczegółowe warunki techniczne publikacji oraz struktura dokumentu elektronicznego „Deklaracji Dostępności" można znaleźć w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Cyfryzacji pod adresem: https://mc.bip.gov.pl/objasnienia-prawne/warunki-techniczne-publikacji-oraz-struktura-dokumentu-elektronicznego-deklaracji-dostepnosci.html
Niedostosowanie stron oraz niespełnienie przez podmiot publiczny innych opisanych powyżej obowiązków może skutkować nałożeniem kary w wysokości 10.000,00 złotych, natomiast z tytułu nieopublikowanie deklaracji dostępności – w wysokości 5.000,00 złotych.
Przepisy omawianej ustawy obowiązują od dnia 23 maja 2019 roku, z tym że:
- dla stron internetowych podmiotów publicznych nieopublikowanych przed dniem 23 września 2018 roku - obowiązują od dnia 23 września 2019 roku
- dla stron internetowych podmiotów publicznych opublikowanych przed dniem 23 września 2018 roku– obowiązują od dnia 23 września 2020 roku;
- dla aplikacji mobilnych podmiotów publicznych – obowiązują od dnia 23 czerwca 2021 roku.
Beniamin Jakrzewski
asystent prawny
Kancelaria Jerzmanowski i Wspólnicy
